----------------------------------------------------------------------------------------------------------- ALBUM VI - Deel 2 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- Vóór de Tweede Wereldoorlog tot 1960 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- De Triomf Duitsland werd verslagen en ondertekende de wapenstilstand op 11 november 1918. De 22ste hielden de koning, de koningin en de prinsen met het leger van de IJzer een triomfantelijke intocht te Brussel. In de geschiedenis heeft Brussel wellicht nooit zoveel enthousiasme gekende als die dag. De onbekende soldaat Tijdens de eerste wereldoorlog sneuvelden 40.000 Belgische soldaten, de lichamen van velen onder hen konden niet geïdentificeerd worden. Eén ervan werd naar Brussel overgebracht en aan de voet van de Congreszuil begraven. De herdenkingsvlam brandt altijd voor die zerk van de “onbekende Belgische soldaat”. Ruandi-Urundi In 1919 schonk het Verdrag van Versailles de districten Eupen en Malmedy aan België terug. Pruisen had ze zich sedert meer dan een eeuw toegeëigend. Het verdrag vertrouwde in naam van de Volkerenbond aan België het mandaat toe over Ruanda-Urundi. Het zijn twee rijke sultanaten van Oost-Afrika, bewoond door een prachtig volk en waar de Batutsi overheersen. Het luchtnet in Kongo Kongo kende weldra een buitengewone bloei. De kolonie werd werkelijk herschapen in een modern en goed uitgerust land. De produktie bereikte er een nooit verwacht peil. Het verkeer werd verder uitgebreid door een goed georganiseerd luchtnet, dat zich zowel over heel Kongo als tussen de kolonie en België uitstrekte. Het Albertkanaal Nauwelijks was de vrede hersteld of men zette zich aan het werk om de puinen te herbouwen. In 1930 begon men het Albertkanaal uit te graven om door de Kempen de Maas met de Schelde te verbinden. Een reuzenwerk! De economische voordelen ervan zijn onberekenbaar. Binnenlandse verwikkelingen Na zijn triomfantelijke terukeer in 1918 gaf koning Albert aan het politieke leven van het land een nieuwe wending, toen hij het algemeen stemrecht toekende, d.w.z. het stemrecht voor allen. Weldra daagden echter nieuwe partijen met extremistische strekking op: het V.N.V. (Vlaams Nat. Verbond) een Vlaamse separatistische partij, Rex, een dictatoriale partij, de communistische partij met bolsjewistische inslag. Marche-les-Dames Koning Albert was een verwoed alpinist. Op 17 februari 1934 vatte hij de beklimming aan van een der rotsen van Marche-les-Dames, Een rots schoof weg, de koning viel en werd gedood. Hij was 59 jaar oud. Honderdduizenden mensen kwamen stilzwijgend voor zijn lijkbaar aanschuiven. Over de hele wereld bracht men hulde aan de zedelijke grootheid van de "Koning Ridder". Leopold III Leopold III, de oudste zoon van Albert I, was 32 jaar oud toen hij onder toejuichingen van het volk de grondwettelijke eed aflegde. Met hetzelfde plichtsbesef dat al de daden van zijn vader had bezield, verklaarde hij: "Ik geef mij geheel aan België". Hij zou woord houden. Astrid Leopold had in 1926 prinses Astrid van Zweden gehuwd. Toen zij bij ons op het blanke schip "Fylgia" was komen aanvaren, werd zij door de bevolking met een uitgelaten geestdrift onthaald. Astrid was zeer mooi, zeer eenvoudig en zeer goed. De diepe genegenheid die de bevolking voor haar koesterde was een echte verering. De Prinsen Uit het huwelijk van Leopold III met Astrid ontsproten 3 kinderen: Josephine Charlotte, die Groothertogin van Luxemburg zou worden, Boudewijn, die tot koning zal uitgeroepen worden, en Albert, prins van Luik. Küssnacht Astrid was slechts 18 maande koningin der Belgen. Zij verongelukte bij een auto-ongeval in Zwitserland, te Küssnacht. Langs het Vierwoudstedenmeer, in een auto-ongeval. Ze was nog geen 30 jaar oud. Haar dood was een wrede beproeving voor de koning, zijn kinderen en het ganse Belgische volk. Een voorzichtige politiek Het vredesverdrag van Versailles had het neutraliteitsstatuut van België afgeschaft. Duitsland had nu een nationaal-socialistische regering met een almachtige op weerwraak beluste leider, Hitler, die opnieuw de vrede in Europa bedreigde. Om aan de oorlog te ontkomen, besloot Leopold III in 1936 dat België een politiek van gewapende neutraliteit zou voeren. Alarm De internationale spanning stond op het gevaarlijke peil en verergde nog toen het Duitse Rijk in 1938 Oostenrijk en in 1939 Tsjechoslowakije inlijfde. Hitler eiste toen de vrije stad Dantzig voor zich op en met de hulp van Rusland bezette hij Polen. Leopold III wilde de Noorse Staten in de "Oslogroep" verenigen om aldus de vrede te redden. In België werd 1 miljoen man gemobiliseerd. 10 mei 1940 Sedert het einde van de zomer 1939 voerden Engeland en Frankrijk oorlog tegen Duitsland. Plots, op 10 mei 1940, werd België zonder de minste oorlogsverklaring door zwermen Duitse vliegtuigen aangevallen. Zij bombardeerden de hoofdpunten van onze verdediging, terwijl zweeftoestellen en valschermspringers achter de linies de aftocht afsneden. Onze Ardeense Jagers De vijand meende het verzet van de Belgische eenheden teniet te doen door zijn bliksemsnelle en onverwachte aanvallen. Hij vergiste zich. Onze legers verdedigden zich hardnekkig. In de provincie Luxemburg hielden onze Ardeense Jagers voet bij stuk en betwistten het grondgebied zeer duur aan de vijand. De invasie Achtien dagen lang streden onze troepen zonder verpozing en berokkenden de invallers zeer zware verliezen. Zij maakten een front op de linie Antwerpen, Leuven, Waver, Namen. Nederland, dat ook aangevallen was, had helaas reeds gecapituleerd. De Duitsers waren te Sedan door de Franse linies gebroken zodat zij te Abbeville de zee bereikten. Wij waren omsingeld. Tot volkomen uitputting... Leopold III bracht zijn leger terug op de Leie om de aftocht en de inscheping van de Britten te dekken. Hij leverde toen de laatste slag “tot volkomen uitputting”. Om een bloedbad te vermijden onder de drie miljoen burgers die tot achter het front gevlucht waren, capituleerde de koning op 28 mei. Hij weigerde echter een wapenstilstand te ondertekenen. Te Laken De koning had kunnen vluchten voordat het laatste hoekje van zijn rijk bezet was. Hij verkoos het lot van zijn soldaten te delen en werd met hen krijgsgevangen genomen. De Duitsers wezen hem het kasteel te Laken als verplichte verblijfplaats toe. De wereld in oorlog De tweede wereldoorlog was nog gruwelijker dan de eerste. Hij duurde precies 6 jaar. De Hitlervlag met het hakenkruis werd niet alleen in België, Nederland, Frankrijk, Polen, Denemarken, Noorwegen, Joegoslavie en Griekenland gehesen, maar ook nog in Noord-Afrika, in de Wolgastreek en de Kaukasus. De Verenigde Staten van Amerika streden naast Engeland tegen Duitsland en zijn bondgenoten, Italië en Japan. Sint-Gillis België had veel te lijden tijdens de tweede Duitse bezetting. Het nazi-regime had in ons land een echt schrikbewind ingesteld. De beruchte Gestapo, geheime staatspolitie, zond duizenden Belgen de dood in. De gevangenissen, vooral die van Sint Gillis, waren nokvol. De concentratie- kampen De Hitleriaanse bezetter heeft zich vooral hatelijk gemaakt door zijn gruwelijke concentratiekampen waar talloze Belgen, mannen en vrouwen van honger en koude omkwamen en onder de folteringen bezweken. In Duitsland: Dachau en Buchenwald berucht, in België: Breendonk. Het verzet Om aan de vijandelijke vervolgingen en dwangarbeid in Duitsland te ontsnappen doken talrijke jongeren onder en gingen in de bossen leven. Zij organiseerden er het gewapende verzet dat vooral in de Ardennen een grote uitbreiding nam. "Hier Londen" De bezetters voerden een geweldige propaganda om de toetreding van de Belgen voor het nieuwe regime te bekomen. Het was verloren moeite. Daarentegen, en niettegen-staande alle “storingen” en bedreigingen, luisterde de bevolking naar het radionieuws van Londen waar een Belgische regering gevestigd was. De”valse” krant Le Soir Niettegenstaande de fysische en zedelijke beproevingen, bleef onze bevolking bezield met een uitdagend optimisme. De Duitsers voerden hun propaganda langs de pers. Ze hadden zich meester gemaakt van de krant Le Soir. Een "valse Soir" die de bezetter bespottelijk maakte werd op zekere dag en met een ongehoorde vermetelheid aan de krantenverkopers uitgedeeld. Churchill en Roosevelt De Britse eerste minister, Winston Churchill, had op volle Atlantische Oceaan besprekingen gevoerd met de president van de Verenigde Staten van Amerika, Franklin Roosevelt. Na deze bijeenkomst werd het Atlantisch Handvest bekend gemaakt: hierin werd besloten de wereld te bevrijden van de dictatoriale regimes. De”R.A.F.” Na veel moeilijkheden slaagden veel Belgische jongelingen erin naar Engeland te vluchten. Daar gingen ze dienst nemen in het leger en vooral in de luchtmacht, de Royal Air Force genaamd. Zij verwierven er buitengewoon veel roem. De bevrijding Onder de drukking van de Engelse en Amerikaanse legers eensdeels en de Sovjet-macht anderdeels, werden de mogendheden van de as Berlijn-Rome-Tokio tenslotte verpletterd. Duitsland kon de grote ontscheping van de bondgenoten in Normandië niet beletten. België werd bevrijd op 3 september 1944. Tegenaanval Op het einde van het jaar 1944 gingen de Duitse legers onder bevel van Von Runstedt, in de Belgische Ardennen plots tot het offensief over. De Amerikanen weerstonden kranig te Bastenaken. De Duitsers naderden de Maas toen hun opmars te Celles bij Dinant stopgezet werd. De V1 Twee maanden waren nodig om de Duitsers van het Belgische grondgebied te verjagen. Onzebeproevingen waren echter nog niet ten einde. De Duitsers richtten nog veel verwoestingen aan en zaaiden de dood in het land met hun vliegende bommen, de V1. Deze werden van op een grote afstand afgevuurd, vooral op Antwerpen en Luik waarvele ontploften. Het regentschap Op 7 juni werd de koning door de Duitsers uit het kasteel te Laken weggevoerd. Met zijn gezin brachten ze hem naar Duitsland over. Daar het land bevrijd en de koning afwezig was, moest een regentschap ingesteld worden. Prins Karel, graaf van Vlaanderen en broer van de koning, werd Regent van het Rijk. Hirstein De koning en de prinsen waren opgesloten in het akelig kasteel te Hirstein. Ze waren van de wereld afgezonderd, met de dood bedreigd en bewaakt door de vreselijke SS, de cipiers van de partij, met hun politiehonden. Zij werden door de Amerikanen bevrijd. De oorlog in Korea België streefde ernaar een steeds inniger toenadering te bewerken met Nederland en het Groot-Hertogdom Luxemburg. Zo zag “Benelux” het licht. In 1949 trad Benelux toe tot de Noord Atlantische Verdragsorganisatie en streed ze met de VS, Engeland en Frankrijk tegen de communisten die Zuid Korea bedreigden. Josephina-Charlotta De Koning was bevrijd maar werd niet op de troon hersteld. De linkse partijen die de Kamers controleerden, verhinderden zijn terugkeer. Hij verbleef met zijn gezin te Prégny in Zwitserland. Die toestand was gevaarlijk voor het land en mocht niet voortduren. Prinses Josephina-Charlotta kwam naar Brussel om de gemoederen te bedaren. Zij werd triomfantelijk onthaald. De terugkeer van de Koning Er werd een volksraadpleging gehouden die gunstig uitviel voor de Koning. Nieuwe verkiezingen gaven de meerderheid aan de partij van rechts en op 20 juli 1950 werd de Koning teruggeroepen. Hij kwam naar ons land terug. Zijn tegenstanders namen dan hun toevlucht tot het geweld: zij ontketenden werkstakingen en oproer. Voor dergelijke houding deed de Koning, zeer edelmoedig afstand van de troon. Boudewijn I Leopold III droeg zijn machten over aan zijn oudste zoon Boudewijn. Aanvankelijk oefende hij de koninklijke functies uit onder de titel van Koninklijke Prins. In 1951 werd hij tot 5de koning der Belgen uitgeroepen. Evenals zijn voorvaderen beloofde hij zich ten dienste van de Natie te stellen en het grondgebied van België te verdedigen; hij voegde eraan toe "en ook dit van Belgisch Kongo". (getekend door J.-L. Huens) “Bwana Kitoko” In 1955 begaf Boudewijn I zich naar Kongo. Het was een triomfantelijke reis. Te Leopoldstad richtte hij zich in het Lingala tot zijn zwarte onderdanen. Ze strekten onder de voeten van de "mooie jongeman"-Bwana Kitoko- het luipaardvel uit, kenteken van zijn oppergezag. De prinsen van Luik Sedert het einde van de 2de WO, heeft België een grote inspanning gedaan om een zeemacht in het leven te roepen. Voor de eerste maal is een koninklijke prins - de prins van Luik, marineofficier geworden. Albert huwde in 1959 prinses Paola Ruffo di Calabria en uit dit huwelijk werd prins Philip geboren. (getekend door J.-L. Huens) Elisabeth, koningin der Kunsten Koningin Elisabeth heeft meer dan een halve eeuw lang, het intellectuele en artistieke leven geleid en bevorderd. Onder haar talrijke initiatieven dienen vooropgezet de "Interna-tionale Muziekwedstrijd Koningin Elisabeth" en de "Muziekkapel"; hiervan was graaf de Launoit de mecenas. Aldus heeft koningin Elisabeth ertoe bijgedragen de vrede onder de volkeren te doen heersen. (getekend door J.-L. Huens) De basis Koning Boudewijn Op 12 november 1957 nam Gaston de Gerlache, zoon van de held van de Belgica, de leiding van een expeditie naar het Zuidpoolgebied, zij was met een wetenschappelijke opdracht belast. De tocht werd een echt epos. De expeditie richtte de beroemde basis Koning Boudewijn in en hees de Belgische vlag boven de poolstreek. Grote werken In de loop van de laatste jaren veranderde het aanzien van het land geweldig. Te Brussel werden reusachtige urbanisatiewerken uitgevoerd: de Noord-Zuid verbinding, tunnels om het verkeer te vergemakkelijken, talrijke flatgebouwen bijna zo hoog als wolkenkrabbers. Expo 58 Om aan de hele wereld de omvang van zijn herstel te doen kennen en ook om zijn levenswil tot uiting te brengen, nodigde België in 1958 alle volkeren uit de prachtige tentoonstelling van Brussel te komen bewonderen. Het was één van de echte wonderen die de wereld ooit heeft mogen aanschouwen. (Expo 1958) Muziek voor de Jeugd Carlyle heeft gezegd "al wat groot is, is een lied". Een van de meest indrukwekkende initiatieven die ooit werden genomen om de ziel van de jongere generatie te verheffen, was de stichting in 1940 van de vereniging "Muziek voor de jeugd"; Daardoor hebben de kinderen de echte schoonheid van de kunst leren kennen, waarderen en beminnen. De onafhankelijkheid van Kongo Eén van de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog was het ineenstorten van het koloniaal stelsel. Al de oude kolonies bekwamen, dikwijls onder dwang, de erkenning van hun onafhankelijkheid. België schonk de autonomie aan Kongo. Op 30 juni 1960 begaf koning Boudewijn I zich naar Kongo om het ontstaan van de jonge republiek van Kongo te begroeten: de eerste president ervan is Kasavubu. Fabiola Belgie heeft Kongo bevrijd maar werd slecht beloond voor zijn edelmoedigheid. De nieuw geboren republiek viel in anarchie. Sommige mogendheden die er de rijkdommen van benijdden, overstelpten de Belgen met beledigende beschuldigingen. De Organisatie der VerenigdeNaties zond troepen naar onze gewezen kolonie. Een vreugdestraal kwam ons nationaal leven in deze sombere beproeving evenwel ophelderen. De koning huwde Dona Fabiola de Mora y Aragon. Aldus herleefde de traditie van het tijdperk toen hoogstaande Spaanse edelvrouwen over onze provinciën regeerden. De vijfde Koningin Het huwelijk van Boudewijn I werd op 15 december 1960 te Brussel ingezegend. Het was de eerste maal dat één van onze vorsten in zijn hoofdstad in het huwelijk trad. De jonge koningin werd met een alles overrompelend enthousiasme onthaald. De verdeelde wereld De huidige wereld is in tweeën gesplitst. Het Oosten met zijn socialistische ideologie heeft als middelpunt Moskou, hoofdstad van de Unie der Sovjetrepublieken. Het Westen met zijn liberale ideologie heeft als middelpunt Washington, hoofdstad van de Verenigde Staten van Amerika. Tussen deze twee machten neemt Europa, waarvan België de draaischijf is, een belangrijke plaats in. Ons vaderland blijft het brandpunt van de humanistische gedachte die de eerbied voor de menselijke persoon huldigt. Moge God België beschermen Dit is “'s Lands Glorie”. Zo is ons verleden. De toekomst moet dit verleden evenaren. En het zal zo zijn, indien u het wilt, u die “het tegenwoordige” zijt. bent. Zulks is de vurigste wens van Historia voor u. “God omsluite in zijn zegen Der Belgen vorst en land.” Koningin zijn Koningin Fabiola toonde zich de sympathie van het volk uit haar aangenomezn vaderland waardig. Met natuurlijke eenvoud en een ontroerende goedheid bekommerde zij zich om de ellende en deelde ze in de zorg van de natie bij openbare rampen. Overal waar geleden werd, was ze aanwezig om te troosten en op te beuren. Eendracht maakt macht Ons volk heeft door zijn wilskracht een glorierijk verleden opgebouwd. Het heeft zijn nationaal leven echter maar al te dikwijls door ijle partijtwisten in gevaar gebracht. Onze koningen hebben steeds aangemaand tot "eendracht", want "Eendracht maakt macht". Door haar continuiteit is de dynastie de stevigste steun van ons bestaan in het tegenwoordige en bestendigt zij onze onwrikbare hoop op nieuwe grootheid in de toekomst.