Dwór w Siemianowie MR SCOTT   Informacje ogólne Lokalizacja: województwo łódzkie, powiat kutnowski, gmina Strzelce Rodzaj obiektu: Zastosowanie: Stan zachowania: Zespół: Skład zespołu: Numer rejestru: Organ wpisujący: Data wpisu: Posiadasz więcej informacji o obiekcie? Skontaktuj się z nami! napisz do nas! [email protected] Zapoznaj się z historią dworu w Siemianowie Przeczytaj więcej informacji o dworze w Siemianowie. Poznaj jego historię. Miłego czytania! Historia Z Siemianowa wywodzi się ród Siemianowskich herbu Grzymała, którego najbardziej znanymi przedstawicielami są: Florian - pisarz ziemski gostyniński i Marcin – sędzia grodzki wieluński, kasztelan, starosta szczercowski, uczestnik bitew prowadzonych przez Stefana Czarnieckiego. W II poł. XVIII w. Siemianów należał do Jana Zakrzewskiego, a potem do jego syna Ksawerego – szambelana pruskiego, właściciela dóbr na Pomorzu Zachodnim. W 1804 r. Siemianów kupił Adam Lenczowski i jego żona Pelagia z Kleniewskich Cielecka. Mieli oni córkę Emilię, która wyszła za mąż za Antoniego Wiewiórowskiego. Rodzice zapisali Emilii Siemianów, a gdy ta zmarła w 1827 r. majątek przejął jej mąż, a potem jego syn Leon Wiewiórkowski. W 1873 r. Siemianów nabył Józef Komecki. Po jego śmierci w 1895 r. odziedziczyły go jego dzieci: Zygmunt, Zofia i Roman. W 1906 r. majątek kupiła Zofia Kretkowska, dwa lata później należał już do Ludwika Krzeczunowicza. W 1911 r. Siemianów zakupili Jan i Celina Orzechowscy. Gdy Jan zmarł w 1917 r. majątek odziedziczyła Celina i jej czworo dzieci: Janina, Adam, Kazimierz i Andrzej. Celina ponownie wyszła za mąż za Franciszka Kalksteina i urodziła mu córkę Marię. Zmarła w 1937 r., rok później majątek wystawiono na licytację. Obecnie we dworze w Siemianowie znajduje się Ośrodek Zdrowia – Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej. Dwór w Siemianowie zbudowany został prawdopodobnie na przełomie XIX i XX w. Jest tu murowany, parterowy budynek wzniesiony na planie prostokąta, prezentujący styl neoklasycystyczny. Posiada boniowanie na narożnikach. Nakryty jest dachem dwuspadowym. Front budynku zdobi tympanon z płaskorzeźbą o motywach roślinnych, który wsparty jest na dwóch kolumnach. W latach 60. XX w. część piętrową dworu zniszczył pożar, nie została ona odbudowana. Zabytek położony jest w parku z I poł. XIX w. Źródła wiedzy Lesiak H., Szlakiem dworów regionu kutnowskiego, Kutno 2007, s. 387-390. Lesiak H., Wieś i dwór w powiecie kutnowskim (zarys dziejów w XIX i I połowie XX wieku), część I, Kutno 2003, s. 286-291. Skuza T., Glinda M., Kutno i region kutnowski, Kutno 2008, s. 43. Wykaz zabytków wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych woj. łódzkiego (stan na 01.05.2015 r.) Opracowała: Aleksandra Szafrańska-Dolewska, zdjęcie: Tadeusz Nowiński (udostępniono za zgodą autora).

Dwór w Świerżach Zdzisław Kalinowski Widok od strony rzeki Bug , zdjęcie z początku XX w. Stowarzyszenie Miłośników Świerż i Ziemi Świerżowskiej Informacje ogólne Lokalizacja: województwo lubelskie, powiat chełmski, gmina Dorohusk Rodzaj obiektu: Stan zachowania: Zespół: Numer rejestru: Posiadasz więcej informacji o obiekcie? Skontaktuj się z nami! napisz do nas! [email protected] Zapoznaj się z historią dworu w Świerżach Przeczytaj więcej informacji o dworze w Świerżach. Poznaj jego historię. Miłego czytania! Historia Wieś Świerże dawniej nosiła nazwę Staryni. W 1443 roku podkomorzy lwowski i starosta chełmski na mocy przywileju króla Władysława Warneńczyka lokował tu miasto. Korzystne położenie nad spławnym wówczas Bugiem i przy trakcie handlowym z Włodawy do Hrubieszowa gwarantowały jego rozwój. Wieś znana była od XIII wieku i stanowiła do 1387 roku własność książąt ruskich, a następnie była własnością królewską. W 1436 roku od króla otrzymał je litewski bojar Piotr Wołoczko Rokuty (Rokutowicz) z Kłodna. Po unii horodelskiej, dla umocnienia wzajemnych stosunków, do polskich rodów heraldycznych przyjęto czterdzieści siedem litewskich rodów bojarskich, które przeszły na katolicyzm. Jednym z bojarów, którego objął proces tej swoistej adopcji był Piotr Wołoczko Rokutowicz (Rokuty). Do herbu przyjął go Henryk z Rogowa herbu Działosza -szlachcic z Wielkopolski. Wraz z Henrykiem z Rogowa uczestniczył u boku króla Władysława Jagiełły w bitwie pod Grunwaldem, a później brał udział w wyprawach wojennych Władysława Warneńczyka. Jako nagrodę otrzymał Świerż i Dorohusk oraz kilka wiosek w innych okolicach. Przydomek „z Kłodna" pochodził prawdopodobnie od jednej z otrzymanych wsi królewskich w pobliżu Lwowa. W rękach Wołoczków (Wołczków) Świerże pozostały do początku XVII w. Wówczas syn Anny z Wołoczków - Jan Chmiel - zapisał Świerże księżnej Barbarze Koziczynie. Kolejnymi właścicielami miasta były rodziny Olędzkich i Rulikowskich. W rękach tych ostatnich Świerże pozostały do II połowy XIX wieku. Od wdowy po Henryku Rulikowskim, Jadwigi z Orsettich, majątek odkupił Teodor Orsetti. Od nich trafił on w ręce rodu Tarnowskich (m. in. do hr Adana Tarnowskiego) i Spółki Akcyjnej dla Przemysłu Leśnego. W 1938 roku hrabia Adam Tarnowski nabył jeszcze dobra Świerże-Dwór. Jako właścicielką dworu w Świerżach wymienia się także Marię Tarnowską. W 1944 roku całość dóbr przeszła na własność Skarbu Państwa. W Świerżach mieściła się nieduża budowla obronna. Na północ od grodziska, zza zabudowań folwarcznych wyłania się obiekt o charakterze dworskim. Pierwsze wzmianki o nim przypadają na 1694 rok, gdy właścicielami Świerży byli Państwo Olędzcy. Kolejno dworem zarządzała cała rodzina: chełmski kasztelan Andrzej Olędzki, jego synowie Ignacy, Feliks i Kajetan oraz wdowa po ostatnim synu, Konstancja Wereszczyńska, która ponownie wyszła za mąż za Tadeusza Przyłuskiego, starostę hadziackiego. Z 1782 roku pochodzą informację o istnieniu dworu w Świerżach. Mieściły się tam także dwie oficyny i zabudowania folwarczne. Właścicielem dóbr był wówczas Feliks Olędzki.W 1786 roku Ignacy Rulikowski herbu Korab zakupił majątek w Świerżach., o czym można przeczytać w wydanych przez jego syna wspomnieniach pt.: Urywek wspomnień Józefa Rulikowskiego. Po jego śmierci w 1801 roku majątkiem zarządzał urodzony w Świerżach jego syn Ludwik Rulikowski, poseł na sejm Królestw Polskiego i sędzia pokoju okręgu chełmskiego.W 1831 roku przeprowadza się do Krakowa, gdzie czynnie wspiera Uniwersytet Jagieloński i przekazuje mu instrumenty i przyrządy astronomiczne. Nowym właścicielem w 1872 roku zostaje jego syn Henryk Józef Marian Rulikowski, również sędzia ale i Radca Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. 235 tysięcy rubli, za tyle w 1876 roku majątek zakupił Teodor Adam Orsetti herbu Złotokłos, brat żony Henryka Rulikowskiego – Jadwigi. Nowemu właścicielowi przypisuję się rozbudowę pałacu, nadając mu romantycznego kształtu. Obiekt swym frontem ukierunkowany na zachód miał 59 pomieszczeń i był murowany. Zaplanowany na rzucie prostokątnym. Część główna zlokalizowana na parterze. Na piętrze północne skrzydło z wieżyczką i zbiornikiem wodnym. Południowe skrzydło wieńczyła antresola z oranżerią. W centralnej części obiektu nadbudówki, ryzality oraz mające trzy części okna oraz druga wieżyczka na planie koła. Sala Balowa mieściła się na osi budynku. Do północnego skrzydła należały: pokój stołowy, parterowe salony, pokoje i i sypialnie na piętrze. W części głównej budynku liczne zabudowania: dom ogrodnika, stolarnia, wozownia, budynki gospodarcze oraz zachowany w ruinie domek odźwiernego. W 1904 roku przekształcono również otaczający majątek park (zajmował 15 hektarów). Kolejną przebudowę obiektu i rezydencji letniej wraz z nowym właścicielem hrabią Adamem Amor Tarnowskim przypisuje się na 1918 rok. Hrabia był dyplomatą Austro Węgier i działaczem politycznym, który na stałe mieszkał w Warszawie. Uzupełnił zabudowania o liczne altany i pawilony ogrodowe i poszerzył park do 25 hektarów. Ogólnie zabudowania liczyły 10 budynków mieszkalnych i 12 budynków gospodarczych.Założony na przełomie XVIII i XIX w., park w stylu angielskim został do naszych czasów mocno zmieniony. Jest jednak jednym z największych i najcenniejszych parków podworskich Lubelszczyzny. Na terenie parku znajdują się ślady po wczesnośredniowiecznym grodzisku, staw na strumieniu oraz pomnikowe drzewa. W pałacu funkcjonowała placówka Grenzschutzu, a w pawilonach pensjonat mieli niemieccy żołnierze. W 1944 roku spalono majątek, a później w okresie powojennym został rozebrany. Również parku nie oszczędzono, który został zdewastowany. Zachowało się około 2000 drzew, 18 gatunków z licznymi obiektami pomnikowymi (70 drzew). Rodzimym gatunkom dębów, grabów, lip i jesionów towarzyszą drzewa egzotyczne takie jak tulipanowiec amerykański i iglicznia trójcieniowa. Zachowały się aleje: grabowa i kasztanowo-lipowa oraz altany: kasztanowa i lipowa. Od kościoła wybudowanego w latach 1905-1909 przez Orsettich, w kierunku dawnego pałacu, prowadzi stara grabowa aleja, będąca pozostałością po parku dworskim. Świerże znane były ze wspaniałych rezydencji ich właścicieli. Niestety pałac nie zachował się do naszych czasów. Został on doszczętnie splądrowany przez sowieckich żołnierzy oraz miejscowych rzezimieszków. Z tego powodu został po wojnie rozebrany. Z dawnego zespołu dworskiego przetrwał jedynie spichlerz z XIX w. Ciekawostka W czasie wojny z Rosją w 1792 roku obroną na linii Bugu pomiędzy Uchańką i Świerżami dowodził książę Józef Poniatowski. Jego sztab znajdował się w Świerżach. Pomimo utraty w 1822 roku praw miejskich Świerże zachowały małomiasteczkowy układ urbanistyczny. W środku miejscowości znajduje się prostokątny rynek, wokół którego zachowała się drewniana zabudowa z najstarszym drewnianym domem z końca XIX wieku. Szersze opisy do zdjęć 1. Zdjęcie w górnej galerii - widok od strony rzeki Bug, zdjęcie początku XX w. Włodzimierz Wójcikowski w „Polesia czar” Lublin, 2005. s.134., opisuje, że Henryk Rulikowski Ludwika, przyjaźnił się z Kajetanem Kraszewskim, który zanotował pod rokiem 1871 wrażenia z wizyty w pałacu H. Rulikowskiego. „Z Dubienki wyjechaliśmy z Henrykiem na noc do Świerżów, gdzie z prawdziwą przyjemnością oglądałem pałac, który On wystawił tam na planie Lanciego; Jest ten pałac urządzony prawie ze zbytkiem i całkiem po pańsku, ale co więcej z wielkim gustem, smakiem i pojęciem piękna. Jedna rzecz niedogodna, iż cały pałac nie dość jest ciepły – prawda, że teraz samej pani w domu nie było (Orsettówna), więc nie zamieszkane pokoje, zresztą nic do zarzucenia, a latem też musi być piękna i miła siedziba, bo i otoczenie całe, park jest umiejętnie i ze smakiem założony, dodać też trzeba, że Bug przepływa przy samym pałacu i widoki są rozległe. Świerże więc stanowią prawdziwą oazę w całym wybrzeżu tak ubogim naszego Bugu”. 2. Pierwsze zdjęcie z dolnej galerii - widok od strony południowo-zachodniej, w okresie jesienno-zimowym. Zdjęcie z końca XIX w. najwcześniejsze ze znanych. Przed rokiem 1863 dzierżawca dóbr Hniszów - Julian Wieniawski (brat skrzypka Henryka Wieniawskiego), pisze w swoich wspomnieniach z pobytu w oddalonym o 6 km. majątku Świerże, „Rezydencja pałacowa w Świerżach do najpiękniejszych i najwytworniej urządzonych należała”. 3. Drugie zdjęcie z dolnej galerii - zdjęcie z początku XX w. Gdy przyjrzymy się i porównamy to zdjęcie z poprzednim zdjęciem pałacu, widzimy, że część południowa – oranżeria jest już po zmianie okien, które niewątpliwie bardziej doświetlały roślinność w pomieszczeniu, ponadto pałac w szacie letniej jest bogato ukwiecony różami i pnączem. Zasługi w przebudowie wcześniej istniejącego dworu w okazały pałac nad Bugiem, poniósł Ignacy Rulikowski herbu Korab, który pod koniec XVIII w. rozpoczął budowę okazałego pałacu, zm. W 1801 r. Budowę kontynuował jego syn Ludwik Rulikowski, zm. 1872 r. 4. Trzecie zdjęcie z dolnej galerii - z okresu drugiej wojny światowej. Po wybuchu II wojny światowej obiekt został zdewastowany przez Armię Czerwoną i następnie zajęty przez Niemców. W pałacu funkcjonowała placówka Grenzschutzu, a w pawilonach pensjonat dla żołnierzy niemieckich. W 1944 r. obiekt został spalony, a następnie w okresie powojennym rozebrany. Zdewastowaniu uległ również park, obejmujący obecnie obszar ok. 20 hektarów. Na zdjęciu widnieje flaga faszystowska. 5. Czwarte zdjęcie z dolnej galerii - świerże zimą, zdjęcie z początku XX w. Źródła wiedzy Ryszard Bałabuch, Andrzej Łuczyński, Rezydencje magnackie i dwory szlacheckie Lubelszczyzny, cz. 3, powiaty: chełmski, krasnostawski, lubelski, świdnicki, Powiśle-Dęblin 2011. Marek i Anna Łoś, Ostatnie podróże ziemian [w:] Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie IV. Ziemianie w podróży. Materiały IV sesji naukowej zorganizowanej w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce w dniach 8-10 października 2008 roku, red. H. Łaszkiewicz, Lublin 2010, t. II. www.teatrnn.pl (udostępniono za zgodą twóców strony) Opisy do zdjęć oraz część materiałów udostępnione przez Stowarzyszenie Miłośników Świerż i Ziemi Świerżowskiej, m. in. na podstawie opracowania Zbigniewa Lubaszewskiego. Tekst: Andrzej Łuczyński, korekta: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcia: Zdzisław Kalinowski, Dwory w Rejowcu i Okolicach, 2014, dostęp online. Reszta fotografii udostępniona przez Stowarzyszenie Miłośników Świerż i Ziemi Świerżowskiej Henryk Kamracki, prywatne archiwum (udostępniono za zgodą) Zdjęcia dworu w Świerżach dwór w Świerżach, koniec XIX w. Stowarzyszenie Miłośników Świerż i Ziemi Świerżowskiej dwór w Świerżach, początek XX w. Stowarzyszenie Miłośników Świerż i Ziemi Świerżowskiej dwór w Świerżach, okres II wojny światowej Stowarzyszenie Miłośników Świerż i Ziemi Świerżowskiej dwór w Świerżach, początek XX w. Stowarzyszenie Miłośników Świerż i Ziemi Świerżowskiej dwór w Świerżach, 1922 r., prawdopodobnie pracownicy i właściciele dworu Udostępnił: Henryk Kamracki dwór w Świerżach, 1922 r., prawdopodobnie pracownicy i właściciele dworu Udostępnił: Henryk Kamracki

Dwór w Dobrskiej-Kolonii Autor: Piotr Libicki Informacje ogólne Lokalizacja: województwo mazowieckie, powiat płoński, gmina Raciąż Rodzaj obiektu: Stan zachowania: Posiadasz więcej informacji o obiekcie? Skontaktuj się z nami! napisz do nas! [email protected] Zapoznaj się z historią dworu w Dobrskiej-Kolonii Przeczytaj więcej informacji o dworze w Dobrskiej-Kolonii. Poznaj jego historię. Miłego czytania! Historia Niegdyś Dobrska. W 1783 roku własność Dobrskich i Żórawskich, na początku XX wieku Szarewiczów, w tym w 1905 roku Henryka Szarewicza. Później w rękach Barbary Jakackiej, a następnie jej wnuka Stanisława Józefa Rościszewskiego. Jego majątek w końcu lat dwudziestych XX wieku liczył 397 hektarów. Stanisław Józef Rościszewski (ur. 1893), ostatni właściciel Dobrskiej, ochotnik wojny 1920 roku, został zamordowany w Auschwitz w 1942 roku. Dwór Dwór z drugiej połowy XIX wieku, parterowy, nakryty dachem naczółkowym, z piętrowym ryzalitem w części środkowej zwieńczonym trójkątnym naczółkiem. Ryzalit został najprawdopodobniej dobudowany do dworu z końcem XIX lub początkiem XX wieku, kiedy rozbudowywano go w kierunku południowo-zachodnim. Źródła wiedzy Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.Zdjęcie współczesne: Piotr Libicki Dwory i Pałace Wiejskie na Mazowszu Powyższy opis pochodzi z publikacji Piotra Libickiego, pt. "Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu". Wydawnictwo REBIS Publikacja "Dwory i pałac wiejskie na Mazowszu" została wydana przez wydawnictwo REBIS. Opis książki od wydawcy: Przewodnik dokumentujący ziemiańskie siedziby; prawie 600 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego. Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu to kolejna po bestsellerowych Dworach i pałacach wiejskich w Wielkopolsce książka-katalog-przewodnik poświęcona historycznym siedzibom ziemiańskim. W książce opisanych zostało 629 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego. Współautor publikacji: Marcin Libicki ISBN: 978-83-7301-826-6 Ostatnie wydanie: 2013 r. Nakład książki został wyczerpany Strona wydawnictwa Autor książki: Piotr Libicki Piotr Libicki (ur. 1973 r.), historyk sztuki, członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki, autor i współautor przewodników i książek, w tym serii poświęconej dworom i pałacom wiejskim w Wielkopolsce, w Małopolsce, na Mazowszu i na Podkarpaciu. W latach 1999-2009 współpracownik Telewizji Polskiej w Poznaniu, autor i współautor ponad 100 programów krajoznawczych i reportaży. W latach 2013-2015 gościnny wykładowca w Instytucie Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, a w latach 2018-2019 w Instytucie Historii Sztuki UAM. Od 2013 roku pełnomocnik Prezydenta Miasta Poznania ds. estetyki miasta.

Dwór w Chamsku Autor: Piotr Libicki   Informacje ogólne Lokalizacja: województwo mazowieckie, powiat żuromiński, gmina Żuromin Rodzaj obiektu: Stan zachowania: Zastosowanie: Posiadasz więcej informacji o obiekcie? Skontaktuj się z nami! napisz do nas! [email protected] Zapoznaj się z historią dworu w Chamsku Przeczytaj więcej informacji o dworze w Chamsku. Poznaj jego historię. Miłego czytania! Historia Chamsk, gniazdo rodziny Chamskich. Stąd wywodzili się: w 1385 roku skarbnik Racibor, w 1415 roku Pomścibor, podkomorzy ciechanowski, oraz Adam, podwojewodzi zawkrzeński, wzmiankowany w 1491 roku. W 1783 roku część Chamska należała do Kuczborskich, a część do ordynacji zamoyskiej. Od 1863 roku własność rodziny Bergów, w tym w 1905 i 1909 roku Rudolfa Berga. Ostatnim właścicielem majątku był Stanisław Berg, który został najprawdopodobniej zamordowany przez Niemców w obozie koncentracyjnym w Mauthausen. Dwór Dwór wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku dla Bergów, eklektyczny, parterowy, nakryty dachem dwuspadowym, z płytkim ryzalitem na osi obu elewacji, przechodzącym w zwieńczoną trójkątnym naczółkiem wystawkę dachową. Od frontu murowana sionka o półkoliście zamkniętych otworach okiennych i drzwiach z nadświetlem. Źródła wiedzy Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.Zdjęcie współczesne: Piotr Libicki, Stanley Bandzior Zdjęcia dworu w Chamsku dwór w Chamsku Autor: Stanley Bandzior dwór w Chamsku Autor: Stanley Bandzior dwór w Chamsku Autor: Stanley Bandzior Dwory i Pałace Wiejskie na Mazowszu Powyższy opis pochodzi z publikacji Piotra Libickiego, pt. "Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu". Wydawnictwo REBIS Publikacja "Dwory i pałac wiejskie na Mazowszu" została wydana przez wydawnictwo REBIS. Opis książki od wydawcy: Przewodnik dokumentujący ziemiańskie siedziby; prawie 600 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego. Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu to kolejna po bestsellerowych Dworach i pałacach wiejskich w Wielkopolsce książka-katalog-przewodnik poświęcona historycznym siedzibom ziemiańskim. W książce opisanych zostało 629 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego. Współautor publikacji: Marcin Libicki ISBN: 978-83-7301-826-6 Ostatnie wydanie: 2013 r. Nakład książki został wyczerpany Strona wydawnictwa Autor książki: Piotr Libicki Piotr Libicki (ur. 1973 r.), historyk sztuki, członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki, autor i współautor przewodników i książek, w tym serii poświęconej dworom i pałacom wiejskim w Wielkopolsce, w Małopolsce, na Mazowszu i na Podkarpaciu. W latach 1999-2009 współpracownik Telewizji Polskiej w Poznaniu, autor i współautor ponad 100 programów krajoznawczych i reportaży. W latach 2013-2015 gościnny wykładowca w Instytucie Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, a w latach 2018-2019 w Instytucie Historii Sztuki UAM. Od 2013 roku pełnomocnik Prezydenta Miasta Poznania ds. estetyki miasta.

Dwór w Lelicach Autor: Piotr Libicki Informacje ogólne Lokalizacja: województwo mazowieckie, powiat sierpecki, gmina Gozdowo Rodzaj obiektu: Stan zachowania: Posiadasz więcej informacji o obiekcie? Skontaktuj się z nami! napisz do nas! [email protected] Zapoznaj się z historią dworu w Lelicach Przeczytaj więcej informacji o dworze w Lelicach. Poznaj jego historię. Miłego czytania! Historia Wieś znana od 1305 roku. W XV wieku własność Dłużniewskich, od 1612 roku Karnkowskich, przejściowo Samuela Iłowskiego i jego żony Zofi i z Charlęskich; w 1669 roku powróciła do Karnkowskich i pozostawała ich własnością również w XVIII wieku. Od 1849 roku Lelice należały do Zawiszów, potem do Tłuchowskich, by od 1879 roku aż do końca być własnością Gościckich. W 1905 roku majątek należał do Juliana Gościckiego, a w 1909 roku do Kazimierza Gościckiego, do którego należał również w późnych latach dwudziestych. Liczył wówczas 410 hektarów. Później właścicielem Lelic był Hubert Gościcki i jego siostra Janina Marianna z Gościckich Turowska. Janina Turowska (ur. 1914), łączniczka AK, zmarła 7 lipca 1944 roku w wyniku postrzelenia przez Niemców. Hubert Gościcki (ur. 1916), żołnierz AK, został zamordowany przez Niemców 2 lutego 1945 roku w obozie koncentracyjnym w Mauthausen. Dwór Drewniany dwór z ostatniej ćwierci XIX lub początków XX wieku, wzniesiony najprawdopodobniej dla Gościckich. Parterowy, nakryty niskim czterospadowym dachem, z piętrową częścią środkową, od frontu zryzalitowaną z oryginalną loggią piętra o trzech arkadach o łuku odcinkowym, spływających na smukłe kolumienki. Wejście poprzedzone murowaną sionką, dobudowaną w późniejszym zapewne czasie. Murowana jest również dolna kondygnacja ryzalitu. Źródła wiedzy Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.Zdjęcie: Piotr Libicki Dwory i Pałace Wiejskie na Mazowszu Powyższy opis pochodzi z publikacji Piotra Libickiego, pt. "Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu". Wydawnictwo REBIS Publikacja "Dwory i pałac wiejskie na Mazowszu" została wydana przez wydawnictwo REBIS. Opis książki od wydawcy: Przewodnik dokumentujący ziemiańskie siedziby; prawie 600 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego. Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu to kolejna po bestsellerowych Dworach i pałacach wiejskich w Wielkopolsce książka-katalog-przewodnik poświęcona historycznym siedzibom ziemiańskim. W książce opisanych zostało 629 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego. Współautor publikacji: Marcin Libicki ISBN: 978-83-7301-826-6 Ostatnie wydanie: 2013 r. Nakład książki został wyczerpany Strona wydawnictwa Autor książki: Piotr Libicki Piotr Libicki (ur. 1973 r.), historyk sztuki, członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki, autor i współautor przewodników i książek, w tym serii poświęconej dworom i pałacom wiejskim w Wielkopolsce, w Małopolsce, na Mazowszu i na Podkarpaciu. W latach 1999-2009 współpracownik Telewizji Polskiej w Poznaniu, autor i współautor ponad 100 programów krajoznawczych i reportaży. W latach 2013-2015 gościnny wykładowca w Instytucie Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, a w latach 2018-2019 w Instytucie Historii Sztuki UAM. Od 2013 roku pełnomocnik Prezydenta Miasta Poznania ds. estetyki miasta.

Dwór w Kraszewie Autor: Piotr Libicki   Informacje ogólne Lokalizacja: województwo mazowieckie, powiat ciechanowski, gmina Ojrzeń Rodzaj obiektu: Zastosowanie: Stan zachowania: Posiadasz więcej informacji o obiekcie? Skontaktuj się z nami! napisz do nas! [email protected] Zapoznaj się z historią dworu Kraszewo Przeczytaj więcej informacji o dworze w Kraszewie. Poznaj jego historię. Miłego czytania! Historia W XVIII wieku Kraszewo należało do Luboradzkich, w tym w 1783 roku do Franciszka Luboradzkiego, sędzica ciechanowskiego. W 1909 roku własność zapewne w częściach Rajmunda Borszewskiego i Jana Grzybowskiego, a w końcu lat dwudziestych Wacława Szuyskiego, senatora RP, jednego z ostatnich spolonizowanych potomków carów Szuyskich wywodzących się od Ruryka, normandzkiego księcia Nowogrodu Wielkiego, którego potomkowie panowali na Rusi Kijowskiej i w Wielkim Księstwie Moskiewskim. Majątek liczył wówczas 349 hektarów. Anna z Szuyskich Potworowska (ur. 1905), córka Wacława, właściciela Kraszewa, członek Związku Walki Zbrojnej AK, odznaczona Virtuti Militari, została spalona przez Niemców wraz z innymi rannymi w szpitalu przy ul. Foksal w Warszawie. Jej teść Edward Potworowski został rozstrzelany przez Niemców na rynku w Gostyniu 21 października 1939 roku. Dwór Parterowy, nakryty dachem naczółkowym dwór, wzniesiony pod koniec XVIII wieku. Jest przykładem skromnej siedziby średnioszlacheckiej tego czasu na Mazowszu. Oddzielną grupę stanowiły liczne szlacheckie chaty drobnej mazowieckiej szlachty zagrodowej, zwanej też szaraczkową. Włączone najczęściej w zespół zabudowy gospodarczej, pozbawione symetrycznej kompozycji bryły i osiowego układu wnętrz, niewiele różniły się od zamożniejszych chłopskich domów. Tym, co różniło ich mieszkańców, była duma ze szlacheckich przywilejów i wolności. Podróżujący po Polsce w 1813 roku Kazimierz Stanisław d’Arpentigny pisał, że drobna szlachta mieszka „ze swoimi bydlętami i dokumentami szlachectwa w chałupach, które tylko krzywym kominem różnią się od chałup sąsiednich”. Źródła wiedzy Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.Zdjęcie: Piotr Libicki Dwory i Pałace Wiejskie na Mazowszu Powyższy opis pochodzi z publikacji Piotra Libickiego, pt. "Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu". Wydawnictwo REBIS Publikacja "Dwory i pałac wiejskie na Mazowszu" została wydana przez wydawnictwo REBIS. Opis książki od wydawcy: Przewodnik dokumentujący ziemiańskie siedziby; prawie 600 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego. Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu to kolejna po bestsellerowych Dworach i pałacach wiejskich w Wielkopolsce książka-katalog-przewodnik poświęcona historycznym siedzibom ziemiańskim. W książce opisanych zostało 629 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego. Współautor publikacji: Marcin Libicki ISBN: 978-83-7301-826-6 Ostatnie wydanie: 2013 r. Nakład książki został wyczerpany Strona wydawnictwa Autor książki: Piotr Libicki Piotr Libicki (ur. 1973 r.), historyk sztuki, członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki, autor i współautor przewodników i książek, w tym serii poświęconej dworom i pałacom wiejskim w Wielkopolsce, w Małopolsce, na Mazowszu i na Podkarpaciu. W latach 1999-2009 współpracownik Telewizji Polskiej w Poznaniu, autor i współautor ponad 100 programów krajoznawczych i reportaży. W latach 2013-2015 gościnny wykładowca w Instytucie Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, a w latach 2018-2019 w Instytucie Historii Sztuki UAM. Od 2013 roku pełnomocnik Prezydenta Miasta Poznania ds. estetyki miasta.

Nikon D5200 / 18-105 + filtr polaryzacyjny In September 2016 I participated in the conference devoted to the subject of everyday life in Polish manor house at the turn of the 19th and 20th century Two day event was organized by Regional Museum in Siedlce. On the second day we toured the manor houses and palaces of South Podlasie region. One of the places we visited was Zaborek village which is a museum of wooden architecture. All the objects are original apart from Lineman House which is an exact copy. We wrześniu 2016 roku uczestniczyłem w sesji „Życie codzienne ziemiaństwa polskiego w XIX i XX wieku”, której organizatorem było Muzeum Regionalne w Siedlcach. Drugiego dnia objechaliśmy pałace i dwory Południowego Podlasia. Jednym z odwiedzanych obiektów było Uroczysko Zaborek, które jest żywym skansenem budownictwa drewnianego. Wszystkie obiekty są oryginalne oprócz „dróżniczówki”, która jest wierną kopią domu dróżnika. Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Wooden parish, covered with ivy was built in 1880 in Czemierniki to be later moved to Zaborek. It is a house where the member of Rolling Stones Charlie Watts lived together with his wife during the auction of Arab horses in nearby Janów Podlaski. Having at his disposal the best hotels Mr. Watts chose to live in Polish manor house. Nikon D700 / 19-35 Soligor Drewniana, obrośnięta zielenią plebania wybudowana w 1880 roku w Czemiernikach i przeniesiona do Zaborka to dom, w którym, w czasie aukcji koni arabskich odbywającej się w pobliskim Janowie Podlaskim, mieszka członek zespołu The Rolling Stones Charlie Watts wraz z małżonką. Mając do dyspozycji nowoczesne hotele, wybrał wygodny polski dwór. Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor + filtr polaryzacyjny Nikon D700 / 19-35 Soligor + filtr polaryzacyjny Nikon D5200 / 18-105 + filtr polaryzacyjny One room peasant cottage from the second half of the 19th century moved from Kwasówka village. It retained its original interior design. Jednoizbowa chata chłopska z drugiej połowy XIX wieku przeniesiona z miejscowości Kwasówka. Posiada wiernie zachowane wyposażenie. Nikon D5200 / 18-105 Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D700 / 19-35 Soligor Nikon D5200 / 18-105 + filtr polaryzacyjny Nikon D5200 / 18-105 + filtr polaryzacyjny Nobleman residence called White Manorhouse has existed since 1844. During January Uprising of 1863 the parson supported Polish regiment giving them food. Szlachecka siedziba zwana Bielonym Dworkiem, swoją historią sięga roku 1844. W czasie Powstania Styczniowego proboszcz wspierał oddział powstańczy dostarczając mu żywności. Nikon D5200 / 18-105 + filtr polaryzacyjny The church from Choroszczynka was built during the Second Republic of Poland (1918-1939) in a style similar to what we can see in mountain region of Poland in Zakopane. Today it no longer serves as a temple but it is used as a conference room. Kościółek z Choroszczynki zbudowany został w okresie II Rzeczypospolitej w stylu nawiązującym do zakopiańskiego. Obecnie kościółek jest zdesakralizowany i służy celom konferencyjnym. The cottage of poor nobleman built in 1862, moved from Leszczanka village. Dom szlachty zaściankowej z 1862 roku, przeniesiony ze wsi Leszczanka. Nikon D5200 / 18-105 + filtr polaryzacyjny Windmill built in 1923 in Zaczopki village. Wiatrak „koźlak” zbudowany w 1923 roku we wsi Zaczopki. Nikon D5200 / 18-105 + filtr polaryzacyjny Smithy built in 1947, moved from Żuki village. Kuźnia z 1947 roku, przeniesiona z miejscowości Żuki. The faithful copy of Lineman House built during Tsarist Times from Hajnówka. Wierna kopia carskiej dróżniczówki, czyli po prostu domu dróżnika z okolic Hajnówki. Nikon D5200 / 18-105 + filtr polaryzacyjny Komentarze: Paweł Wołos Miałem przyjemność pracować u Charliego w Anglii, oni tam też mieszkają w "skansenie". Moi rodzice wciąż tam są i mieszkają w ich starym domku (dosłownie). Wygląda jak lepianka kryta strzechą, ale klimat jest niesamowity :)

Pod koniec XVIII w. wieś należała do Michała Boxy z Siemkowic Radoszewskiego, który „rezydował we dworze nad stawem z drzewa rżniętego”. Potem właścicielami Małynia był Stefan Wituski herbu Gozdawa a ostatnimi właścicielami wsi byli Świętochowscy. Wydaje się że na zrębach poprzedniego drewnianego dworu w roku 1992 właśnie Świętochowscy wybudowali bądź odbudowali, murowany dwór, który istnieje do dzisiaj. Pytanie jak długo. Dwór niszczeje i popada w ruinę. Dwór wraz z parkiem jest ogrodzony i zamknięty. Obok przepływa rzeka Ner, która zasila staw w parku dworskim. Park zaniedbany, generalnie zamieszkały przez kruki i wrony. Ale te mieszkają na wysokich drzewach rosnących na terenie parku. Nie wiem czy to dobrze, są miejsca gdzie parasol bywa konieczny. I to już wszystko, ruszamy dalej ;-) Ps. Ciekawostka ;-) foto Mr SCOTT MŁYN, którego historia sięga roku 1868. Od ponad 100 lat nieprzerwanie miele zboże rolnikom kilku okolicznych wsi. Młyn do dziś działa tradycyjnie, dzięki pracy ludzkich rąk. Wszystkie urządzenia, poza mieszalnikiem, są w nim przedwojenne. Trzeba je co jakiś czas restaurować, ale działają bez zarzutu, między innymi francuska turbina z „zębami" z drewna grabowego. Powiat poddębicki Gmina Zadzim kwiecien 2020 źródło; polskiezabytki.pl, kulturalodz.pl, wikipedia.

Blog contains photos of historic places and information about them. They all are or used to be situated on the territory of Republic of Poland.

Dwór Kotowo, 2017 Autorka: Nina Herzberg-Zielezińska Dwór Kotowo, 2017 Autorka: Nina Herzberg-Zielezińska Dwór Kotowo, 2017 Autorka: Nina Herzberg-Zielezińska Dwór Kotowo, 2017 Autorka: Nina Herzberg-Zielezińska Dwór Kotowo, 2017 Autorka: Nina Herzberg-Zielezińska Dwór w Kotowie Autorka: Nina Herzberg-Zielezińska, 2017 Zapoznaj się z historią dworu w Kotowie Przeczytaj więcej informacji o dworze w Kotowie. Zapoznaj się z jego historią. Miłego czytania! Historia Pierwsze informacje o Kotowie pochodzą z 1360 roku. Wówczas właścicielem był Jarislaw (Jarosław) von Zitzewitz. Wieś stanowiła lenno rodu von Zitzewitz do 1945 roku. Ostatnim właścicielami dóbr byli Friedrich oraz jego syn Friedrich Karl von Zitzewitz. Majątek obejmował również Motarzyno i Jamrzyno. Friedrich Karl doprowadził do Kotowa i Motarzyna wodociągi. Murowany dwór znajdujący się w Kotowie pochodzi z XX wieku. Został wybudowany w stylu neobarokowym, na podmurówce kamiennej jako budowla dwukondygnacyjna kryta dachówką. XIX i XX-wieczne zabudowania gospodarcze były oddzielone od dworu parkiem. Źródła wiedzy Alicja Świetlicka, Elżbieta Wisławska, Słownik Historyczny Miast i Wsi Województwa Słupskiego, Słupsk 1998. M. Mazur, H. Soja, Ziemia Słupska - dzieje i kultura: objaśnienia do mapy etnograficzno-historycznej powiatu słupskiego, Słupsk 2003. Rejestr zabytków nieruchomych, stan na 01-09-2016. Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcie: wizytacja terenowa 02.05.2017 r. Polecane publikacje z naszej księgarni: Zobacz więcej w księgarni Lokalizacja Informacje ogólne Rodzaj obiektu: Zastosowanie: Stan zachowania: Zespół: Skład zespołu: Numer rejestru zabytków: Numer dawnego rejestru zabytków: Organ wpisujący: Data wpisu do rejestru: Posiadasz więcej informacji o obiekcie? Skontaktuj się z nami! napisz do nas! [email protected] Więcej obiektów w gm. Dębnica Kaszubska

Dwór w Konarach autor: Aleksandra Szafrańska-Dolewska, 2017 r.   Informacje ogólne Lokalizacja: województwo łódzkie, powiat kutnowski, gmina Krzyżanów Rodzaj obiektu: Zastosowanie: Stan zachowania: Zespół: Skład zespołu: Numer rejestru zabytków: Data wpisu: Posiadasz więcej informacji o obiekcie? Skontaktuj się z nami! napisz do nas! [email protected] Zapoznaj się z historią dworu w Konarach Przeczytaj więcej informacji o dworze w Konarach. Poznaj jego historię. Miłego czytania! Właściciele i majątek Pod koniec XVIII wieku Konary należały do stolnika inowłodzkiego, Jana Krosnowskiego, który nabył je za 25.500 zł. Był synem Macieja Krosnowskiego, łowczego różańskiego i jego pierwszej żony, Eufrozyny Wilkanowskiej. W 1789 roku Jan nabył od Świętosławskiego połowę Krzyżanowa, Marcinowa i Lisich Jam w powiecie orłowskim. Ożenił się z Barbarą Kożuchowską, która w 1764 roku urodziła mu córkę, Józefę Kalasantę. Córka ta odziedziczyła po Janie majątek w Konarach. Około 1810 roku wyszła za mąż za Feliksa Kretkowskiego herbu Dołęga, urodzonego około 1752 roku syna Andrzeja Kretkowskiego, starosty kowalskiego i Teresy Gembert herbu Jastrzębiec, córki skarbnika dobrzyńskiego Mirosława. Był prawnukiem Damiana, kasztelana chełmińskiego i bratem Jakuba Zygmunta, starosty grodzkiego przedeckiego. Feliks był generałem brygady wojsk polskich. Piastował stanowiska podstolego kowalskiego, a następnie w latach 1784-1785 radziejowskiego. Był posłem łęczyckim na Sejm Czteroletni w 1790 roku. Podpisał manifest przeciwko uchwaleniu Konstytucji 3 Maja. W grudniu 1806 roku, w randze generała brygady uformował w Łęczycy, w dużym stopniu z własnych funduszów, 3 Pułk Piechoty z rekrutów z powiatów brzezińskiego, gostyńskiego, łęczyckiego, orłowskiego oraz z Łęczycy i Łowicza. Dowództwo nad tym pułkiem przejął po nim dawny legionista płk Edward Żółtowski. Kretkowski działał też w obszarze sądownictwa. Na mocy rozkazu Joachima Murata z 7 grudnia 1806 roku został mianowany radcą Najwyższej Izby Sprawiedliwości w Warszawie, jednak kiedy w marcu 1807 roku z dotychczasowych izb sprawiedliwości powstały sądy apelacyjne, Feliks nie znalazł się w ich składzie. 16 lipca 1817 roku powołano go na senatora kasztelana Królestwa Polskiego. Uczestniczył w obradach sejmów w 1818 i 1820 roku. Na sejmie w 1818 roku opowiedział się za projektem rządowym zmiany prawa małżeńskiego, który zwalczany był przez episkopat i ultrakatolików. Głosował przeciwko pełnemu niedociągnięć projektowi nowego kodeksu karnego, który został ostatecznie przez sejm przyjęty. 5 listopada 1811 roku Józefa spisała w Grabowie testament, w którym majątek zapisała Feliksowi. Zmarła 4 maja 1812 roku i została pochowana na cmentarzu przykościelnym w Grabowie. 10 czerwca 1813 roku w Kikole Feliks Kretkowski ponownie się ożenił – z Łucją Barbarą hr. Zboińską herbu Ogończyk, córką Franciszka Ksawerego hr. Zboińskiego i Joanny Grabińskiej herbu Pomian. Małżeństwo to zakończyło się rozwodem już w 1815 roku. Trzecią żoną Feliksa Kretkowskiego została Klementyna Ewa Czarniecka herbu Łodzi, córka Feliksa Józefa Czarnieckiego i Izabeli Dzierzbickiej herbu Topór, z którą wziął ślub 13 maja 1819 roku w Warszawie. W 1821 roku urodził im się syn, Włodzimierz Rajmund. Feliks Kretkowski zmarł 30 listopada 1822 roku i został pochowany w Grabowie u boku swojej pierwszej żony. Majątek odziedziczył jego jedyny syn. 31 sierpnia 1829 roku rada familijna ustanowiona nad małoletnim Włodzimierzem Rajmundem Kretkowskim sprzedała Konary na publicznej licytacji za 260.000 zł Piotrowi Śliwińskiemu herbu Junosza. Z małżeństwa z Ludwiką Rzepecką miał on ośmioro dzieci – Anastazję (ur. w 1810 roku), Stanisława Nepomucena (ur. w 1815 roku), Jana Ewangelistę Adama (ur. w 1820 roku), Władysława Mateusza (ur. w 1820 roku), Magdalenę (ur. w 1820 roku), Klementynę Otolię (ur. w 1822 roku), Józefa Antoniego Bogumiła i Piotra Aleksandra Ludwika (ur. w 1824 roku). Piotr Śliwiński zmarł 4 stycznia 1836 roku, a majątek przeszedł na jego dzieci. W 1839 roku Stanisław Nepomucen sprzedał swoją część Józefowi Podczaskiemu, mężowi Anastazji, za 40.000 zł. Trzy lata później część ta z powrotem stała się własnością Stanisława Nepomucena. W 1843 roku na licytacji Konary wraz z Kaszewami Dwornymi i przyległościami kupił za 320.600 zł (czyli 48.090 rs) Władysław Mateusz Śliwiński. 3 maja 1841 roku wziął on w Łękach Kościelnych ślub z Karoliną Trzaskowską herbu Trzaska, córką Karola Trzaskowskiego, kapitana armii Księstwa Warszawskiego i Moniki Zdzienickiej herbu Pomian. Małżeństwo doczekało się przynajmniej dwanaściorga dzieci – Tomasza Karola Władysława (ur. w 1842 roku), Emilii Wandy Karoliny (ur. w 1843 roku), Leopoldyny Aleksandry Ludwiki (ur. w 1844 roku), Moniki Heleny (ur. w 1846 roku), Tytusa Władysława Piotra (ur. w 1848 roku),  Huberta Konstantego Budzisława (ur. w 1852 roku), Ildefonsa Piotra Wrocisława (ur. w 1852 roku), Jadwigi Heleny (ur. w 1853 roku), Piotra Napoleona Ziemowita (ur. w 1856 roku), Daniela Stefana Dzierżysława Antoniego (ur. w 1858 roku), Marii Ludwiki Napoleony (ur. w 1860 roku) i Walerii (ur. w 1863 roku). Władysław Mateusz Śliwiński zmarł 21 listopada 1862 roku w Emilianowie w parafii Sobota. W czerwcu 1859 roku majątek Konary od Śliwińskiego odkupił  za 23.850 rb Antoni Żukowski. W czerwcu 1871 roku Konary wraz z Rustowem należały już do Feliksy Florentyny z Krzymuskich Karnkowskiej herbu Radwan, córki Marcina Teodora Krzymuskiego i Teodory Komierowskiej herbu Pomian, która nabyła je za 63.000 rb. 18 listopada 1846 roku wyszła ona za mąż w Mąkolnie za Sylwestra Karnkowskiego herbu Junosza, syna Józefa Kalasantego Karnkowskiego i Eustachii Apolonii Orsetti herbu Złotokłos. Małżeństwo doczekało się dwóch synów – Franciszka Stefana (ur. w 1848 roku) i Witolda Sylwestra (ur. w 1866 roku). Po śmierci Feliksy w 1895 roku, majątek przeszedł na jej synów. W tym samym roku Konary i Rustów kupił Józefat Michał Chełchowski. Z małżeństwa z Augustą Zielińską miał pięcioro dzieci - Stanisława Augusta (ur. w 1880 roku), Annę Teofilę (ur. w 1882 roku), Romana Michała (ur. w 1884 roku), Janinę Józefę (ur. w 1887 roku) i Eugenię. Józefat zmarł w 1906 roku, a majątek po nim przejęła żona oraz dzieci. W 1911 roku majątek w Konarach zajmował powierzchnię 319 mórg i 243 prętów, z czego 12 mórg i 293 pręty stanowiły ogrody warzywne, 6 mórg i 190 prętów – ogrody owocowe, 232 morgi i 12 prętów – grunty orne, 51 mórg i 160 prętów – łąki, 1 morgę i 120 prętów – lasy przyległe, 88 prętów – wody, 30 prętów – piaski i nieużytki, 10 mórg i 120 prętów – granice dróg, wygony i rowy, 7 mórg i 130 prętów – zabudowania. W 1914 roku zmarł Roman Michał. Po śmierci Augusty w 1918 roku majątek przejął Stanisław Chełchowski – z wykształcenia rolnik i inżynier chemik. Ożenił się on z Jadwigą Walentyną Dobrzyniecką, urodzoną w 1896 roku w Warszawie córką Władysława Izydora Dobrzynieckiego i Felicji Marii Fiszer. Małżeństwo doczekało się trójki dzieci – Romana Jerzego, Michała Andrzeja (ur. w 1916 roku) i Barbary. Chełchowski czynnie uczestniczył w życiu społecznym okolicy. Został wybrany wiceprezesem Okręgowego Towarzystwa Rolniczego, prezesem Towarzystwa Strażackiego w Krzyżanowie – organizował straże pożarne, zainicjował budowę domu strażackiego w Kaszewach i Krzyżanowie, w majątku organizował ćwiczenia i pokazy strażackie. Przewodniczył radzie szkolnej w gminie Krzyżanówek, opiekował się Szkołą Rolniczą w Mieczysławowie. Wspomagał m.in. funkcjonowanie kutnowskiej Ochronki Towarzystwa Dobroczynności i Sekcję Opieki nad Żołnierzami przy Kutnowskim Oddziale Czerwonego Krzyża. Jako prezes Kółka Rolniczego w Krzyżanowie, przyczynił się do założenia spółki mleczarskiej. W majątku organizował kursy dla dojarzy, na których wykładali m.in. weterynarze. Słuchacze mogli się dowiedzieć wielu rzeczy o hodowli i żywieniu krów, higienie i weterynarii. Kiedy w 1924 roku w Kutnie powstała spółka akcyjna Zakłady Rolniczo-Przemysłowe Ziemi Kutnowskiej, której celem była budowa młyna spółdzielczego, Stanisław został członkiem jej zarządu - zasiadał w Komisji Rewizyjnej. Mimo tak licznych zasług Chełchowskiego dla społeczeństwa, nie szczędzono mu gorzkich słów – w 1926 roku w kutnowskiej prasie pojawiła się satyra na jego temat pt. Stach z Konar:   Oszczędnością i pracą ludzie się bogacąA nierozważni jeno próżną mienie tracą.Praca wprawdzie korzyści przynosi nam mało(W okresie bezrobocia to się okazało.)Szczęśliwy kto posiada złotodajną wioskęI jakby mienie zwiększyć – ma jedyną troskę.Gdy mądry dba o dobro swoje i swych koniI po miastach daremnie pieniędzy nie trwoni.Jest niedaleko Kutna wieś zwana KonaryKtórej zacny właściciel ceni boże dary.Dla siebie, że chowając nikogo nie darzySłusznie więc go wybrano prezesem dojarzy.Dojarz jest to w zasadzie ten co krowy doiLecz pan dziedzic na innem stanowisku stoi.Nie krowy doją takie persony dostojneLecz tranzakcje potrafią czynić…złotodojneDziedzic ma dla gotówki poważanie dużeI wszystkie swoje długi zwykł płacić w naturze:Podatki gminne, że go wójt srodze przyciskałZapłacił węglem, który na kredyt uzyskał.„Wspólną Pracę” wydoił i przykładem świeciŻe ten węgiel chce oddać na szkołę dla dzieci.Wziął więc węgiel na weksel – i w swoim terminieWeksel szedł do rejenta o piątej godzinie.Różnie człek sobie radzi gdy go długi chwycąInstruktorowi stęchłą wypłaca pszenicą.Nieraz taka się uda tranzakcja szczęśliwaŻe „na mur” swoje długi cementem pokrywa.Lecz choć dziedzic o rozwój dba architekturyZ tego cementu żadne nie wzniosły się mury.Gdy do Kutna przyjeżdża, czyni dość zaszczytuSklepom, że chce łaskawie korzystać z kredytuLecz mieszczuch na grosz chciwy i łeb ma zakutyWciąż gada o gotówce i spadku waluty.Stach z Konar miał niedawno przygodę fatalnąKiedy odwiedzał pewną firmę kolonialną.Pewien, że wzbudza wielki szacunek łysinąNabrał masa towaru – i z dostojną mina –Wyszedł jako zwycięzca co już zdobycz złupiłZ paczką, którą jak zwykle wziął…ale nie kupiłJednak właściciel sklepu, że był wielki skneraPodąża za klijentem i paczkę wydziera. Dla cierpień zrodziliśmy się – nie dla rozkoszy:Raz Stacha oszukano o dwadzieścia groszy.Albowiem go uwiodła Syrena z drogerjiRuda i pulchna „Salcza” pełna kokieterji.W kobiecie zła wszelkiego odnajdziesz przyczynę:Dwadzieścia groszy drożej sprzedała jedynę.Słuszna kara spotkała tego niewiernego.Że chociaż swój nie poszedł po swoje do swego.Taka teraz nastała nieszczęśliwa era,Że z biednego dziedzica każdy skórę zdzieraNawet lekarze chcą się już na nim wzbogacićI wszyscy sobie każą za wizyty płacić.Niechaj zresztą kto jak chce te sprawy osądzaNasz Stasio nie jest głupi – nie trwoni pieniądza.Ho, ho! On się im nie da, nie jest bity w ciemięNie pozwoli się grabić przez mieszczańskie plemię.Przeciwnie, często nawet w przymyślnościJakiegoś ambitnego na dudka wystroi.Gdy pojazdem z kimś jedzie – w wypadkach podobnychJeśli ma dać napiwek brak mu zawsze drobnych.Więc woźnicy napiwek dać musi ten drugiA któż się o tak drobne upomina długi?Pan dziedzic biada wiele nad ubogich losemI „w imieniu maluczkich” przemawia z patosem.Tak go przejmują owe społeczne różnice,Że aż sobie w Toruniu kupił kamienice.Każdy orze jak może i doi jak możeTylko nie trzeba wiele myśleć o honorze.Ten przesąd średniowieczny prawie nic nie ważyGdy ktoś jest honorowym prezesem dojarzy.Tak bywa w życiu – różne są losów kolejeLecz to całkiem prawdziwe – nie bajeczne dzieje.W formie bajki spisane tu dla grzecznych dziatek.By na przyszłość cenili pieniądz i dostatek.By działali społecznie i świecili cnotąI „w imieniu maluczkich” gromadzili złoto.   Społeczeństwo zawrzało i stanęło w obronie pomawianego dziedzica, w prasie pojawiły się liczne odezwy, broniące go. Sprawa swój finał miała w sądzie – od wyroku Sądowego skazującego redaktora Głosu Kutnowskiego na 7 dni aresztu i 30 zł. grzywny etc. za umieszczenie wiersza satyrycznego p.t. „Stach z Konar”, a za który to wiersz wytoczył oskarżenie czując się nim dotknięty p. Stanisław Chełchowski, ziemianin z Konar – redaktor J. Matyas, z kolei wniósł skargę apelacyjną do Sadu Apelacyjnego w Warszawie. W 1927 roku Chełchowski zobowiązał się w dobrach niniejszych (Konary) oraz w dobrach Rustów plantować buraki cukrowe dla Warszawskiego Towarzystwa Fabryk Cukru Spółki akcyjnej w ciągu lat 6 a mianowicie: w roku 1928/9 na przestrzeni 37 do 50 morgów, w 1929/30 roku na przestrzeni 40 do 50 morgów a w następnych 4 latach to jest w latach 1930/1, 1931/2, 1932/33 i 1933/34 corocznie na przestrzeni 75 do 80 morgów. 12 lipca 1928 roku, z okazji dziesięciolecia odzyskania przez Polskę niepodległości, miał miejsce objazd prezydenta Ignacego Mościckiego po powiecie kutnowskim. Gościł on także w majątku w Konarach, gdzie został podjęty przez Chełchowskich śniadaniem. Jako wiceprezes Okręgowego Towarzystwa Rolniczego, Stanisław Chełchowski wygłosił na tę okoliczność mowę: W odświętne i godowe szaty przybrana ziemia kutnowska goszcząc na swoim terytorium pierwszego Obywatela Ziemi Polskiej, Najdoskonalszego Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a zaszczytna rola gospodarza przypada Okręgowemu Towarzystwu Rolniczemu. Rok temu obchodziliśmy 20-letni jubileusz naszego Towarzystwa, dziś mamy możność sprezentować pracę naszą Najdostojniejszemu Panu Prezydentowi, pracę której zadaniem i celem jest nieść światło wiedzy rolniczej tak do chaty jak i do domu, podnieść nasze warsztaty rolne do maximum produkcji i wydajności, a drobnego rolnika naszego jako młodszego brata powołać do wspólnej pracy, podnieść jego intelekt, jego produkcję, jednym słowem zrobić z niego obywatela rolnika, rozumiemy bowiem iż Wielkość Najjaśniejszej Rzeczypospolitej zależy ściśle od dobrobytu i zamożności jej obywateli. Mnie jako wiceprezesa Okr. Tow. Roln. Kutnowskiego spotkał dziś wielki zaszczyt, mnie syna powstańca 63 r., który marzył aby choć na godzinę przed śmiercią ujrzeć Ojczyznę wolną, a dziś nie tylko, że Ojczyzny wolnej doczekałem, ale w domu moim mam zaszczyt gościć najdostojniejszego Pana Prezydenta Rzeczypospolitej, to też niech mi wolno będzie złożyć Ci Najdostojniejszy Panie Prezydencie Rzeczypospolitej wyrazy hołdu, szacunku i synowskiego przywiązania do Ciebie Najdostojniejszy Panie Prezydencie jako do głowy państwa naszego, a także życzenie aby Bóg najwyższy pozwolił Ci Najdostojniejszy Panie Prezydencie w najlepszym zdrowiu jak najdłużej kierować tą wielką nawą państwową i nasze zapewnienie, iż pod Twojem światłem, przewodnictwem, codzienną pracą naszą Ojczyźnie naszej chwałę i potęgę przysparzać będziemy, a w chwili potrzeby na zew Twój staniemy i życie i mienie na ołtarzu jej złożymy. Wznoszę ten toast za zdrowie Najdostojniejszego Pana Prezydenta. Najdostojniejszy Pan Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej niech żyje! Roman Jerzy Chełchowski ukończył warszawskie gimnazjum im. Stefana Batorego, a następnie Szkołę Podchorążych Lotnictwa (Grupa Techniczna) w Warszawie przy ul. Puławskiej 2a, w której uzyskał stopień kaprala podchorążego. W czasie okupacji działał w Warszawskim Okręgu Armii Krajowej - VIII Samodzielnym Rejonie Okęcie - 7. Pułku Piechoty "Garłuch" - baterii artylerii pułkowej por. "Kuby". Poległ 1 sierpnia 1944 roku w czasie walk o lotnisko Okęcie. Michał Chełchowski ukończył szkołę kawalerii w Grudziądzu, po czym odbył staż w 1. Pułku Strzelców Konnych w Garwolinie, uzyskał po nim stopień podporucznika rezerwy kawalerii. We wrześniu 1939 roku walczył w składzie Warszawskiego Pułku Szwoleżerów. Dostał się wówczas do niewoli, z której udało mu się uciec. W czasie okupacji działał w Okręgu Warszawskim Armii Krajowej - I Obwodzie "Radwan” (Śródmieście) - 4. Rejonie - XII zgrupowaniu im. Łukasińskiego (batalion "Łukasiński") - Dywizjonie 1806 (konspiracyjnym 1. Pułku Strzelców Konnych). Był wykładowcą w tajnej podchorążówce. Działał w Armii Krajowej - Grupa "Północ" - zgrupowaniu "Sienkiewicz", następnie odcinku "Kuba"-"Sosna" - batalionu "Łukasiński" - Dywizjonu 1806, następnie w batalionie "Gozdawa". Został ranny w głowę w sierpniu 1944 roku podczas walk w reducie Kanoniczki przy ul. Senatorskiej. Po powstaniu wyjechał z Warszawy z rannymi. Po wojnie na krótko zamieszkał na wybrzeżu, skąd w 1946 roku wyjechał do USA, gdzie pracował w UNRRA i centrali ONZ. Zmarł 12 czerwca 2012 roku. Stanisław w czasie wojny został wysiedlony z majątku i zamieszkał w Warszawie. Po wyzwoleniu wrócił do rodzinnego Rustowa, gdzie zmarł w 1945 roku. Rodzina Chełchowskich spoczywa na cmentarzu w pobliskich Łękach Kościelnych. W 1947 roku majątek w Konarach został rozparcelowany. Zespół architektoniczno-parkowy Dwór w Konarach został wzniesiony w końcu XIX wieku. Jest to niewielka budowla parterowa, na planie wydłużonego prostokąta, murowana z cegły. Posiada centralnie umieszczony, piętrowy dwuosiowy ryzalit wejściowy, z trójkątnym tympanonem i okrągłym okulusem. Wejście do dworu umieszczone jest w ryzalicie niesymetrycznie. Zewnętrzna powierzchnia budynku pokryta jest wapiennym tynkiem, zaś naroża oraz obramowania okien i drzwi mają ceglane boniowane obramowania. Budynek pokrywa dach dwuspadowy. Dwór otacza zniszczony park krajobrazowy z drugiej połowy XIX wieku. Zachowały się zabudowania folwarczne (obora). Obecnie dwór pełni funkcje mieszkalne. Źródła wiedzy Archiwum Państwowe w Płocku Oddział w Kutnie: Księga hipoteczna Dóbr Ziemskich Konary nr rep. 267 Tom I; 1820-1902[1940]  Archiwum Państwowe w Płocku Oddział w Kutnie: Zbiór dokumentów do księgi hipotecznej Dóbr Ziemskich Konary nr rep. 267; 1817-1989  Archiwum Państwowe w Płocku Oddział w Kutnie: Księga hipoteczna Dóbr Ziemskich Konary nr rep. 267 Tom II; 1905-1929[1940]  Archiwum Państwowe w Płocku Oddział w Kutnie: Zbiór dokumentów do księgi hipotecznej Dóbr Ziemskich Konary nr rep. 267; 1905-1928  Archiwum Państwowe w Płocku Oddział w Kutnie: Księga hipoteczna Dóbr Ziemskich Konary nr rep. 267 Tom III; 1929-1938[1947] Archiwum Państwowe w Płocku Oddział w Kutnie: Zbiór dokumentów do księgi hipotecznej Dóbr Ziemskich Konary nr rep. 267 vol III; 1929-1939 Boniecki A., Herbarz polski, T. IX, Warszawa 1906. Boniecki A., Herbarz polski, T. 12,  Warszawa 1908. Boniecki A., Herbarz polski, T. 13, Warszawa 1909. Głos Kutnowski. 1926. Lesiak H., Szlakiem dworów regionu kutnowskiego, Kutno 2007. Lesiak H., Wieś i dwór w powiecie kutnowskim (zarys dziejów w XIX i I połowie XX wieku), część II, Kutno 2003. Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, 1930. Kurjer Warszawski. 1822, 1905, 1906. Morawski T., Dzieje Narodu Polskiego: w krótkości zebrane. Polska pod obcem panowaniem, Tom 6, Poznań 1877. Red. J. Szymczak, Kutno poprzez wieki, Tom 1, Kutno-Łódź 2011. Telegraf Brukowy. 1862. Tygodnik Kutnowski. 1919, 1920, 1921, 1924, 1925, 1926, 1928. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IV, Warszawa 1883. Wykaz zabytków wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych woj. łódzkiego  (stan na 30 września 2017 r.) www.geneteka.genealodzy.pl www.metryki.genealodzy.pl www.polishairforce.pl www.sejm-wielki.pl www.szlachta.org.pl www.wielcy.pl www.ziemianie.pamiec.pl www.1944.pl Opracowała: Aleksandra Szafrańska-Dolewska, zdjęcia: wizytacja terenowa 03-12-2017 r. Zdjęcia dworu w Konarach dwór w Konarach Autor: Aleksandra Szafrańska-Dolewska, 2017 r. dwór w Konarach Autor: Aleksandra Szafrańska-Dolewska, 2017 r. dwór w Konarach Autor: Aleksandra Szafrańska-Dolewska, 2017 r. zobacz więcej zdjęć w galerii

Miejscowość położona jest na Wysoczyźnie Łaskiej. foto dron z internetu Pierwszymi wspomnianymi w zapiskach właścicielami tej wsi byli Mikołajewscy. Po nich dobrami władali Walewscy, potem – Bobrowniccy. Według danych z herbarza Niesieckiego Kazimierz Bobrownicki, sędzia ziemski i rotmistrz brał udział w wojnie przeciwko Moskwie, bronił Homla i był wzięty do niewoli przez kozaków atamana Zołotarenki. Od Bobrownickich, drogą ożenku, majątek ten dostał się Sroczyńskim, z których Stanisława i jego syna Kazimierza zamordowali Niemcy podczas okupacji. W okresie międzywojennym właścicielem dworu był Stanisław Sroczyński, który ożenił się z jedną z córek Bobrownickich, Zofią. "Sroczyński około 1927 roku jako pierwszy w okolicy zainstalował aparat radiowy. Antenę stanowiły dwa wysokie maszty. Okoliczni mieszkańcy podejrzliwie patrzyli na to, a że lato wtedy było bardzo mokre, żniwa deszczowe, zaczęli mówić, że to właśnie radio jest tego przyczyną, bo ściąga chmury. W "pałacu" zainstalowany był wodociąg. Woda doprowadzana była do wszystkich pomieszczeń w domu. Ponieważ w tamtych latach nie było mowy o żadnych silnikach, do napędu wodociągu wykorzystywano kierat nakręcany koniem lub wołem." ...cytat z http://jwioska.republika.pl/obserwator23.html Obecni mieszkańcy robią co mogą aby dwór nie popadł w ruinę. Co widać na zdjęciach. ...od miłych państwa, którzy tam zamieszkują dowiedziałem się że o dwór zabiega prawowity właściciel. Spory z gminą w sądach ciągną się i mieszkańcy czują się jakby na bombie siedzieli. Ale dbają jak potrafią o budynki, mając na dzieję na rychłe zakończenie sporów. My możemy wesprzeć w przetrwaniu tego trudnego okresu - kupując tu na miejscu wyśmienity miód. Mówię Wam palce lizać ;-) Ups, zapomniałbym. Na pierwszym zdjęciu widzicie kościół na pierwszym planie, dwór nieco schowany po prawej stronie. To kościół paraf. Narodzenia NMP oraz św.św. Piotra i Pawła. Pierwotny – wzniesiony w 1420 r., obecny w latach 1711–1720, przebudowany i rozbudowany w r. 1774 i 1812 poprzez dodanie wieży. Powiat pabianicki Gmina Lutomiersk czerwiec 2019 źródło; powiat.pabianice.pl, wikipedia, polskaniezwykła.pl, eksploratorzy.com.pl.

Niewielki murowany dwór w Bojańczycach ( powiat myślenicki, gmina Raciechowice ) został wzniesiony około 1850 roku w stylu nawiązującym do klasycyzmu. Jest to budowla na planie prostokąta, częściowo podpiwniczona, ozdobiona od frontu nieco późniejszym portykiem z czterema kolumnami i naczółkiem wypełnionym pierwotnie herbami. Całość nakrywa dwuspadowy dach z dachówki. Dwór pierwotnie był częścią większego założenia gospodarczego, z którego zachował się drewniany spichlerz z przełomu XVIII i XIX wieku. Przetrwały także resztki parku krajobrazowego z pierwszej połowy XIX wieku. Obecnie dwór jest własnością prywatną. Obok dworu, po drugiej stronie drogi, stoi murowana kapliczka z około 1850 roku. widok ogólny fasada rok 2000 widok na fasadę portyk kolumnowy ślady po tarczach herbowych widok na elewację tylną elewacja tylna wejście do piwnic elewacja boczna widok od wjazdu pozostałości parku spichlerz kapliczka informacja

Niewielki murowany dwór w Bojańczycach ( powiat myślenicki, gmina Raciechowice ) został wzniesiony około 1850 roku w stylu nawiązującym do klasycyzmu. Jest to budowla na planie prostokąta, częściowo podpiwniczona, ozdobiona od frontu nieco późniejszym portykiem z czterema kolumnami i naczółkiem wypełnionym pierwotnie herbami. Całość nakrywa dwuspadowy dach z dachówki. Dwór pierwotnie był częścią większego założenia gospodarczego, z którego zachował się drewniany spichlerz z przełomu XVIII i XIX wieku. Przetrwały także resztki parku krajobrazowego z pierwszej połowy XIX wieku. Obecnie dwór jest własnością prywatną. Obok dworu, po drugiej stronie drogi, stoi murowana kapliczka z około 1850 roku. widok ogólny fasada rok 2000 widok na fasadę portyk kolumnowy ślady po tarczach herbowych widok na elewację tylną elewacja tylna wejście do piwnic elewacja boczna widok od wjazdu pozostałości parku spichlerz kapliczka informacja

Dwór w Czerninie Autor: Michał Piotrowski, 2020 r. Informacje ogólne Lokalizacja: województwo pomorskie, powiat sztumski, gmina Sztum Rodzaj obiektu: Stan zachowania: Zastosowanie: Zespół: Skład zespołu: Numer rejestru: Numer dawnego rejestru: Organ wpisujący Data wpisu: Posiadasz więcej informacji o obiekcie? Skontaktuj się z nami! napisz do nas! [email protected] Zapoznaj się z historią dworu w Czerninie Przeczytaj więcej informacji o dworze w Czerninie. Poznaj jego historię. Miłego czytania! Historia Czernin to wieś w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Sztum. Leży na trasie Sztum - Górki – Stary Targ – Tropy Sztumskie. W przeszłości nazywana Cernynem, Cernym, Ugendorf, IIogendorf, Hohendorf, znana od XIII wieku. Od drugiej połowy XIII wieku do 1810 roku w jej posiadaniu byli: Kczewscy, Schlemmerowie, Hańscy, Puttkamerowie. Od około 1840 roku właścicielami byli Donimirscy. Urodzony w 1720 roku Wojciech Donimirski w Robakowie koło Wejherowa przekazał majątek synowi Franciszkowi, radcy Ziemstwa kredytowego. Po jego śmierci majątek odziedziczył jego brat Piotr Alkantary Donimirski, który przy chrzcie przez pomyłkę został Piotrem Alkantarym. Był studentem na uniwersytecie w Koloni. Założył i był dyrektorem Ligi Polskiej w Postolinie. Podczas budowy kapliczki w parku wydarzyła się dramatyczna dla jego rodziny historia. Jego syn Wacław został śmiertelnie ugodzony przez konia. Z rozpaczy i ku czci syna, jego matka Bogumiła z Wolskich nakazała wznieść grobowiec w formie kapliczki, który chociaż mocno nadszarpnięty zębem czasu istnieje do dziś. W majątku w Czerninie często wizytowała pozostała część rodziny Donimirskich. Henryk Donimirski z Zajezierza, były powstaniec styczniowy pomagał przy zarządzaniu majątkiem na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIX wieku. Tutaj doczekał też się wszechstronnego syna Augusta, działacza niepodległościowego, twórcę grudziądzkiego 18 pułku ulainów, komendanta polskiej straży plebiscytowej, okręgowego inspektora Armii Ochotniczej — Podkomisja Prusy Wschodnie, pułkownika Wojska Polskiego. Kolejnym członkiem rodziny zamieszkałym w Czerninie był zięć Piotra Alkantarego, Karol Sampłaski. Przyczynił się do powiększenia posiadłości włączając w nią resztówki i Duże Ramzy. Po jego śmierci, jego córka Bogumiła sama zarządzała gospodarstwem co doprowadziło ją na krawędź bankructwa. Około 1900 roku z wyżej wymienionego powodu przekazała majątek Witoldowi Donimirskiemu, wnukowi Piotra Alkantarego. Dzięki jego poczynaniom majątek rozkwitł. Był aktywny w kółkach rolniczych, w polskich komitetach wyborczych, przewodniczył wiecom, posłował od ludności polskiej na sejmie dzielnicowym w Poznaniu w 1910 roku. Dzięki niemu został założony Bank Ludowy w Sztumie. Za jego patriotyczne działania uznać można wypożyczanie ksiąg podczas I wojny światowej. Jego żona Wanda Donimirska wnuczka Ignacego Łyskowskiego, wybitnego działacza niepodległościowego na Pomorzu, prezesa Koła Polskiego w Reichstagu, była zaangażowana we wszelkie poczynania męża. Prowadziła polską bibliotekę w Czerninie i szereg akcji społecznych. Oboje działali w akcjach propagandowych. Do pracy przyjmowali głównie Polaków, część z nich nadal mieszka w Czerninie. Czernin stał się ośrodkiem spotkań różnych organizacji. To tutaj gościli się ich członkowie. Między innymi, we dworze w 1920 roku przebywali Jan Kasprowicz i Władysław Kozicki - dziennikarze, którzy włączyli się wtedy w akcję plebiscytową oraz Melchior Wańkowicz z córką w czasie swojej wyprawy w 1935 roku, później opisanej w książce: Na tropach Smętka. W 1937 roku w Czerninie gościł konsul polski z Olsztyna Antoni Zaleski z żoną i profesor Zygmunt Wojciechowski z Uniwersytetu Poznańskiego, historyk, założyciel Instytutu Zachodniego, organizator tajnych wykładów powszechnych na terenie Prus Wschodnich. Donimirscy zostali w Prusach Wschodnich. Witold Donimirski był jednym z założycieli w 1920 roku Związku Polaków w Prusach Wschodnich. Niestety szeroko zakrojona działalność patriotyczna Państwa Donimirskich sprowokowała przeróżne rewizje, blokowano ich kredyty w bankach, wywłaszczano stopniowo z ziemi, żeby osadzić na niej Niemców. Donimirscy z góry byli na pozycji przegranej. 15 sierpnia 1939 roku zabrano obojgu paszporty, wysiedlono, zabroniono przebywania w strefie przygranicznej, a majątek skonfiskowano na rzecz III Rzeszy. Aresztowano ich w Bad Nauheim w Hesji, gdzie Donimirscy planowali schronić się u krewnych, zresztą nie zastając ich. Po przetrzymywaniu w różnych więzieniach Witold został osadzony w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen-Oranienburg. Zmarł tam 6 grudnia 1939 roku. Jego żona Wanda po pobycie w hitlerowskich więzieniach w Darmstadt, Wiesbaden i Frankfurcie nad Menem została przewieziona do obozu koncentracyjnego Eavensbrück. Gdy wojna się skończyłą podjęła pracę w Chłopskim Towarzystwie Przyjaciół Dzieci, w Książnicy Mazurskiej, w Dumo Książki. Zmarła 13 stycznia 1974 r. w Warszawie. Zasadnicza Szkoła nr 2 w Elblągu została nazwana imionami Wandy i Witolda Donimirskich dnia 30 maja 1981 roku. Izba pamięci mieści się w gabinecie wychowania obywatelskiego. Można tutaj odnaleźć liczne pamiątki i dokumenty związane z ich życiem i działalnością. Rodzina Donimirskich uchodząca za elitarną posiadała jedenaście majątków ziemskich, które znalazły się na terenach III Rzeszy. Byli poddawani brutalnym represjom przez władze niemieckie. Kazimierz Donimirski z Małych Ramz wysiedlony został 30 kwietnia 1939 roku, uciekł z pociągu i ukrywał się całą wojnę pod innym nazwiskiem aż do śmierci w roku 1947. Józef Donimirski z Cygus aresztowany we wrześniu 1939 roku zamordowany 24 stycznia 1941 roku w obozie koncentracyjnym Dachau. Jan Donimirski z Łysomi został rozstrzelany 3 listopada 1939 w Toruniu. Zbigniew Donimirski z Waplewa aresztowany we wrześniu 1939 roku do końca wojny przebywający w obozach koncentracyjnych. August Donimirski z Nowego i Zajezierza został skazany na śmierć przez Niemców lecz ukrywał się całą wojnę. Jerzy Donimirski z Gołanic został rozstrzelany w Lesznie 30 listopada 1939 roku. Jan Donimirski z Tarchalina więziony w Rawiczu i w Lublinie, ostatecznie uniknął śmierci. Edward Donimirski ze Smuszewa wysiedlony przez Niemców 5 grudnia 1939 roku. Obiekt Witold Donimirski przyczynił się do polepszenia stanu dworu. Założył w nim centralne ogrzewanie, przebudował wnętrze i doprowadził do łazienki ciepłą wodę. Przed domem znajdował się owalny trawnik z wyodrębnionymi klombami kwiatów, który oddzielał murek obrośnięty bluszczem od zajazdu. Na szczycie dumnie ukazywał się herb rodziny – jelenie w skoku z trzema gwiazdami. Dach pokrywała ciemna dachówka z zielonobrunatnym szkliwem. Po drugiej stronie podjazdu rósł rząd świerków, który zasłaniał widok na podwórko. Z ganku do holu można było wyjść przez podwójne drzwi, a w nim znajdowały się czarne dębowe meble z gdańska. We dworze mieścił się salon z wyjściem na werandę, pokój jadalny, salonik oraz gabinet Witolda Donimirskiego. W głębie ogrodu znajduje się kaplica, obecnie w ruinie. Legendy Istnieje legenda, która opowiada o dziejach sprzedaży majątku przez rodzinę Schlemmerów. Ma ona związek z przeniesieniem trumien ze zwłokami przodków z własnego cmentarza do grobowca. Mówi ona, że o północy po pobliskich polach błąkają się duchy przodków na koniach, których spokój został zakłócony. Kolejna legenda ma związek z Piotrem Alkantarym, który za życia uchodził za zamożnego. Gdy po jego śmierci okazało się, że z jego majątku zostało niewiele, nieprzekonani wyruszyli przekopywać ziemie w poszukiwaniu zakopanego przez niego rzekomo skarbu. Nigdy niczego nie znaleziono. Źródła wiedzy Hanna Adamczyk, Czernin [w:] Jantarowe Szlaki, 1995, nr 4, Gdańsk Agnieszka Łuczak, Na tropach Smętka, czyli śladami rodzin Donimirskich i Sikorskich, 17.05.2020 [dostęp online] Donimirscy, album rodzinny [dostęp online] Tekst: Patrycja Grygoruk, zdjęcia: Michał Piotrowski, 2020 r. Więcej obiektów w gm. Sztum

Dwór w Giżycach Autor: Piotr Libicki   Informacje ogólne Lokalizacja: województwo mazowieckie, powiat sochaczewski, gmina Iłów Rodzaj obiektu: Stan zachowania: Zastosowanie: Posiadasz więcej informacji o obiekcie? Skontaktuj się z nami! napisz do nas! [email protected] Zapoznaj się z historią dworu w Giżycach Przeczytaj więcej informacji o dworze w Giżycach. Poznaj jego historię. Miłego czytania! Historia Gniazdo Giżyckich herbu Gozdawa, w tym biskupa płockiego Pawła Giżyckiego, żyjącego w pierwszej połowie XV wieku. Pozostawały w rękach Giżyckich również w XVI i zapewne w początkach XVII stulecia. W XVIII wieku własność Dąmbskich, w tym w 1783 roku wojewody brzesko-kujawskiego Ludwika Dąmbskiego. Od 1819 roku Giżyce należały do Wężyków-Rudzkich, a po 1872 roku do Suskich, w tym w 1909 roku do Henryka Suskiego. W końcu lat dwudziestych XX wieku majątek liczył 1162 hektary i był własnością Lucjana Suskiego. Dwór W swej dzisiejszej formie, nieco zniekształconej późniejszymi remontami, dwór w Giżycach pochodzi z lat 1875–1876, wzniesiony dla rodziny Suskich. Piętrowy, wysoko podpiwniczony, nakryty niskim dachem czterospadowym, z ryzalitem na osi zwieńczonym trójkątnym frontonem z owalnym okienkiem w tympanonie. Oryginalnym elementem jest trójkondygnacyjna, kwadratowa wieża w elewacji bocznej, nakryta dachem wiciowym. Być może jest ona pozostałością wzniesionej w XVII wieku dla Giżyckich siedziby o obronnym jeszcze charakterze. Zresztą nie byłaby to pierwsza siedziba wzniesiona w tym miejscu. O fortalicji biskupa płockiego Pawła Giżyckiego, wybudowanej rzekomo już w 1439 roku, dokumenty wspominają pod 1487 rokiem. Miała się ona spalić w trzeciej dekadzie XVI wieku. Tę wielowiekową historię zdają się symbolizować neogotyckie arkadki dekorujące wieżę. Gotyk w XIX wieku był kojarzony nie tylko ze stylem określonej historycznej epoki. Był on, czego najlepszym dowodem Zameczek w Radziejowicach czy dwór w Bieżuniu, oznaką „starożytności”, dawności. Stąd chętnie używano form neogotyckich, by nadać budowli charakter historycznej pamiątki. Źródła wiedzy Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.Zdjęcie: Piotr Libicki Dwory i Pałace Wiejskie na Mazowszu Powyższy opis pochodzi z publikacji Piotra Libickiego, pt. "Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu". Wydawnictwo REBIS Publikacja "Dwory i pałac wiejskie na Mazowszu" została wydana przez wydawnictwo REBIS. Opis książki od wydawcy: Przewodnik dokumentujący ziemiańskie siedziby; prawie 600 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego. Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu to kolejna po bestsellerowych Dworach i pałacach wiejskich w Wielkopolsce książka-katalog-przewodnik poświęcona historycznym siedzibom ziemiańskim. W książce opisanych zostało 629 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego. Współautor publikacji: Marcin Libicki ISBN: 978-83-7301-826-6 Ostatnie wydanie: 2013 r. Nakład książki został wyczerpany Strona wydawnictwa Autor książki: Piotr Libicki Piotr Libicki (ur. 1973 r.), historyk sztuki, członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki, autor i współautor przewodników i książek, w tym serii poświęconej dworom i pałacom wiejskim w Wielkopolsce, w Małopolsce, na Mazowszu i na Podkarpaciu. W latach 1999-2009 współpracownik Telewizji Polskiej w Poznaniu, autor i współautor ponad 100 programów krajoznawczych i reportaży. W latach 2013-2015 gościnny wykładowca w Instytucie Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, a w latach 2018-2019 w Instytucie Historii Sztuki UAM. Od 2013 roku pełnomocnik Prezydenta Miasta Poznania ds. estetyki miasta.